کمال انسان و انسان کامل در نظر شبستری

نویسندگان
چکیده

مقاله حاضر در جست و جوی پاسخ مستدل و برهانی به پرسش­های مطرح پیرامون کمال انسان و انسان کامل در عرفان اسلامی است؛ کمال انسان در چیست؟ انسان کامل کیست و چه ویژگی­هایی دارد؟ این کمال چگونه تحقق می­پذیرد و از کجا آغاز شده و به کجا می­انجامد؟ در این باره از اشعار مثنوی گلشن راز شیخ محمود شبستری به عنوان الگوی کاربردی استفاده شده است. شیخ محمود شبستری با استفاده از مسئله حرکت به بیان مبحث تکامل می­پردازد. به عقیدۀ او حرکت بنیادی در هستی غیر قابل انکار است. در پی این حرکت همه چیز می­خواهد به اصل خود بر گردد. در پایان همه هستی به تعادل می­رسد و در نتیجه وحدت به جای کثرت می­نشیند.       این حرکات شامل حرکت جوهری ، تجدد امثال ، و حرکت حُبّی بوده و در همۀ این حرکات انسان قافله سالار است که با نام های مختلف انسان کامل، ولی، امام و ... نمود می­یابد و انسان تنها موجودی است که به غایت کمال که همان اتحاد با خداست دست می­یابد. به عقیدۀ شبستری کامل ترین انسان، پیامبر اکرم (ص) می­باشد که هم ولی است و هم نبی؛ این سیر از ازل آغاز شده و تا ابد ادامه خواهد داشت و در تمام موجودات قرار دارد و همگی دنباله­روی تکامل انسان­اند،

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مراتب کمال انسان از نظر فخررازی

مسئله اصلی این پژوهش بررسی، تحلیل و نقد دیدگاه فخر رازی درباره مراتب کمال انسان، به روش توصیفی- تحلیلی است. وی کمال را به تقویت دو قوه عقل نظری و عملی تعریف می‌کند و در برخی آثارش از کمال به عنوان معادل سعادت بهره می‌گیرد. او در آثار مختلفش مراتب متعددی برای کمال ترسیم کرده است. دیدگاه‌های مختلف او درباره کمال را می‌توان در ابتدا بر دو قسم دانست: مراتب کمال انسان در دنیا و مراتب کمال در آخرت؛ و...

متن کامل

مراتب کمال انسان از نظر فخررازی

مسئله اصلی این پژوهش بررسی، تحلیل و نقد دیدگاه فخر رازی درباره مراتب کمال انسان، به روش توصیفی- تحلیلی است. وی کمال را به تقویت دو قوه عقل نظری و عملی تعریف می کند و در برخی آثارش از کمال به عنوان معادل سعادت بهره می گیرد. او در آثار مختلفش مراتب متعددی برای کمال ترسیم کرده است. دیدگاه های مختلف او درباره کمال را می توان در ابتدا بر دو قسم دانست: مراتب کمال انسان در دنیا و مراتب کمال در آخرت؛ و...

متن کامل

سیمای انسان کامل در گلشن راز شیخ محمود شبستری

انسان کامل، ستون فقرات عرفان اسلامی و یکی از بنیادهای استوار در ادب عرفانی است که در گذر زمان به دلایل مختلف و با نام های گوناگون ، مورد توجّه و تمجید همه ی ادیان و آیین ها بوده است. انسان کامل از نگاه عارف بزرگ، شیخ محمود شبستری انسانی است که از تعلقات مادی و جسمانی رهیده و دیو منیّت و ریا را زندانی کرده است. انسان کامل برای رسیدن به این نام نیکو باید به عنایت الهی و مجاهده بشری در سلوک طریقت گا...

سیمای پیامبر اکرم (ص) به عنوان «انسان کامل» و «کمال انسانی» در خمسه نظامی گنجوی

موضوع انسان کامل از گذشته تاکنون همواره از مباحث مورد تحقیق در ادب عرفانی و فارسی بوده است و برخی از بزرگان ادب فارسی مانند سنایی، مولوی، عطار و... به داشتن آرای عرفانی در این باره مشهورند؛ برخی نیز بیرون از دسته عرفا هستند که در آثارشان رگه‌هایی از عرفان دیده می‌شود مانند حکیم نظامی گنجوی در این جستار تلاش بر این است که یکی از موضوعات اصلی تفکر عرفانی اسلامی یعنی سیمای پیامبر اکرم (ص) به عنوان...

متن کامل

نیل به کمال در نظریه‌های‌ انسان کامل ابن‌عربی و انگیزش آبراهام مزلو

اصطلاح انسان کامل مورد توجه مکاتب دینی، عرفانی و فلسفی مختلف بوده و سیر تکاملی را طی کرده است؛ در حوزه روان‌شناسی نیز به اینبحث پرداخته شده است که شروع آن مقارن با شکل‌گیری مکتب انسان‌گرایی و کوشش‌های ابراهام مزلو و کارل راجرز بود. از آن‌جا که ابن‌عربی نخستین کسی است که تعبیر انسان کامل را در فرهنگ اسلامی به‌کار برد، نظریه انسان کامل او و نظریه انگیزش مزلو به روش توصیفی-تطبیقی به‌منظور بررسی ام...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
زبان و ادب فارسی

جلد ۶۶، شماره ۲۲۷، صفحات ۲۱-۴۴

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023